Uzmanlýk dýþý hekimlere, estetik iþlemler yapma yetkisi verilmesi, mesleðimiz ve halk saðlýðý açýsýndan ciddi riskler taþýyor. Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði (TPRECD) ev sahipliðinde, 10 Ocak Cuma günü Point Hotel Barbaros’ta gerçekleþen basýn toplantýsýnda “Ayakta Teþhis ve Tedavi Yapýlan Özel Saðlýk Kuruluþlarý Hakkýnda Yönetmelikte Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Yönetmelik” kapsamýnda yapýlan düzenlemelere dair görüþ ve öneriler paylaþýldý.

Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði Yönetim Kurulu Baþkaný Prof. Dr. Þükrü Yazar, Resmi Gazete’de 07 Ocak 2025 tarih ve 32775 sayý ile yayýmlanarak yürürlüðe giren “Ayakta Teþhis ve Tedavi Yapýlan Özel Saðlýk Kuruluþlarý Hakkýnda Yönetmelikte Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Yönetmelik” hakkýnda bilgi vererek baþladýðý konuþmasýnda ilgili yönetmelikle yapýlan düzenlemelerin, mesleki ve halk saðlýðý açýsýndan ciddi riskler taþýdýðýna ve plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanlarý arasýnda ciddi endiþe yarattýðýna dikkat çekti.

Prof. Dr. Þükrü Yazar, düzenlemeyle birlikte, daha önce yalnýzca plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanlarý, dermatoloji uzmanlarý ve Bakanlýkça onaylý medikal estetik sertifikasý (*) bulunan hekimler tarafýndan yapýlmasý gereken estetik iþlemlerin, artýk "eðitim müfredatlarý ve sertifika ile edinilmiþ yetkinlikleri kapsamýnda diðer hekimler tarafýndan” da yapýlabilmesine olanak tanýndýðýný belirtti.

Plastik cerrahi, rekonstrüktif cerrahi, estetik cerrahi gibi branþ isimlerinin ve “Bakanlýk onaylý” ifadesinin yönetmelikten çýkarýlmasýnýn mesleki sýnýrlarýn belirsizleþmesine ve hasta güvenliðinin tehlikeye atýlmasýna yol açacaðýna vurgu yapan Prof. Dr. Þükrü Yazar, “Saðlýk Bakanlýðý’ný, bu tür deðiþikliklerde ilgili uzmanlýk dernekleriyle istiþare etmeye, bilimsel ve etik deðerleri önceleyen düzenlemeler yapmaya ve etkin denetim mekanizmalarýný hayata geçirmeye davet ediyoruz.” dedi.Olasý Riskler ve Endiþeler dile getirildi

Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði Yönetim Kurulu üyelerinin de hazýr bulunduðu toplantýda hasta güvenliði, halk saðlýðý, saðlýk turizmi ve týp eðitimi açýsýndan düzenlemenin yaratabileceði riskler þu þekilde sýralandý:

Halk Saðlýðý: Yetkin olmayan ellerde yapýlan estetik iþlemler, doðrudan hasta güvenliðini tehlikeye atmaktadýr. Estetik uygulamalar, yalnýzca uzmanlýk eðitimi almýþ, deneyimli ve gerekli týbbi bilgiye sahip hekimler tarafýndan gerçekleþtirildiðinde güvenli bir þekilde yapýlabilir. Bu iþlemlerin, uzmanlýk alaný dýþýnda ve yetersiz eðitim almýþ kiþilerce uygulanmasý, enfeksiyonlardan ciddi doku hasarlarýna, estetik deformitelere ve hatta hayati tehlikeye varan komplikasyonlara yol açabilir. Ayrýca, bu tür uygulamalardan kaynaklanan hatalarýn giderilmesi genellikle çok daha karmaþýk cerrahi müdahaleler gerektirir, bu da hem hastanýn saðlýk durumunu hem de saðlýk sisteminin üzerindeki yükü olumsuz etkiler.

Bakanlýk, sosyal medya üzerinden yaptýðý açýklamada bu yönetmelik deðiþikliði ile estetik uygulamalarýn tüm hekimler tarafýndan yapýlamayacaðýný ve yalnýzca müfredatýnda bu uygulamalar bulunan ya da Bakanlýkça onaylanmýþ sertifika programlarýyla yetkinlik kazanmýþ hekimlerin bu iþlemleri gerçekleþtirebileceðini belirtmiþtir. Ancak bu açýklama, yönetmelik metninin yarattýðý belirsizlikleri ortadan kaldýrmamaktadýr. Müfredatlarýn kapsamýnýn hangi standartlarla belirleneceði ve sertifika programlarýnýn içerik ve denetim süreçlerinin nasýl iþleyeceði konularýnda somut bir çerçeve çizilmemiþtir. Kaldý ki birkaç haftalýk sertifikasyon eðitimlerinin 5 yýllýk uzmanlýk eðitiminin yerini tutamayacaðý da aþikardýr.

Saðlýk Hizmetleri Dengesi: Estetik iþlemlerin cazip hale gelmesi, özellikle maddi açýdan daha avantajlý bir alan olarak görülmesi nedeniyle hekimlerin bu alana yönelmesine sebep olacaktýr. Bu durum, saðlýk sisteminin dengelerini ciddi þekilde bozma riski taþýmaktadýr. Birçok branþta kamunun hizmetine yönelik hekim ihtiyacý zaten üst seviyelerdeyken, daha fazla hekimin estetik iþlemler gibi ticari açýdan cazip alanlara kaymasý, diðer branþlarda hasta ihtiyaçlarýnýn karþýlanamamasýna neden olacaktýr. Bugün devlet hastanelerinde plastik cerrahi, dermatoloji uzmaný bulmakta güçlük çekilirken yarýn iç hastalýklarý, beyin cerrahisi, kadýn doðum uzmaný da bulunamaz duruma gelinecektir. Saðlýk Bakanlýðýnýn sosyal medya hesabýnda yapýlan açýklamada sýnýrlý sayýda hekimle hizmet verilen estetik alanýnda, diðer hekimlerin de yetkinlikleri doðrultusunda iþlem yapabilmesine imkân verilerek arz-talep dengesizliðinin giderilmesinin hedeflendiði iddia edilmiþtir. Saðlýk alanýnda karþýlanamayan en önemli talebin estetik iþlemler olduðuna ne þekilde kanaat getirilmiþ olduðu anlaþýlamamaktadýr.

Elbette ki, hekimlerin temel saðlýk hizmetleri yerine ticari getirisi yüksek alanlara yönelmesi, kamusal saðlýk hizmetlerinin kalitesini ve eriþilebilirliðini ciddi þekilde zayýflatacaktýr. Saðlýk hizmetleri dengesi korunamazsa, toplum genelinde saðlýk eþitsizlikleri artacak ve saðlýk sisteminin sürdürülebilirliði tehlikeye girecektir.

Týp ve Asistan Eðitimi: Eðitim ve araþtýrma hastaneleri ile üniversite hastanelerinde görev yapan deneyimli eðitici hekimlerin, estetik iþlemlerin sunduðu cazip koþullar nedeniyle bu alana yönelmesi, týp eðitimi ve asistan eðitimi açýsýndan geri dönülmesi zor sorunlar yaratacaktýr. Bu durum, eðitici kadrolarda önemli boþluklar oluþmasýna ve asistan doktorlarýn eðitim sürecinde yetersiz kalmasýna neden olacaktýr.

Týp eðitimi, yalnýzca bilgi aktarýmý deðil, ayný zamanda mentorluk ve deneyim paylaþýmýna dayanýr. Eðitici hekimlerin alanlarýný terk etmesi, bu kritik süreçlerin aksamasýna ve öðrenci-asistan hekimlerin yeterli donanýmý elde edememesine yol açacaktýr. Uzun vadede, bu durum saðlýk sisteminin temel taþlarýný zayýflatacak; toplumun nitelikli saðlýk hizmetlerine eriþimini kýsýtlayacaktýr. Eðitim eksikliklerinin yol açacaðý domino etkisinin, saðlýk sisteminin sürdürülebilirliði üzerinde derin yaralar açmasý kaçýnýlmazdýr.

Denetim Eksiklikleri: Hâlihazýrda estetik iþlemler yalnýzca plastik cerrahlar ve dermatologlar tarafýndan yapýlmasý gerekirken bile, yetkisiz kiþilerin merdiven altý uygulamalarý kontrol altýna alýnamamakta, bu durum ciddi komplikasyonlara ve halk saðlýðýný tehdit eden sonuçlara yol açmaktadýr. Mevcut denetim mekanizmalarýnýn yetersiz olduðu bu ortamda, yetkili hekimlerin kapsamýný geniþletmek, denetim süreçlerini daha da zorlaþtýracak ve bu tür uygulamalarýn kontrolünü neredeyse imkânsýz hale getirecektir.

Merdiven altý, yetkisiz iþlem uygulamalarýnýn önüne geçmenin yolu, yetkileri geniþleterek riskli bir alan yaratmak deðil; denetim süreçlerini iyileþtirmek, sýkýlaþtýrmak ve bu uygulamalara yönelik caydýrýcý yaptýrýmlarý hayata geçirmektir.

Ülkemizin Prestij Kaybý: Türkiye, saðlýk turizmi alanýnda dünya çapýnda bir marka haline gelmiþ ve özellikle estetik cerrahi alanýnda uluslararasý alanda güvenilirliði ile tanýnmýþtýr. Ancak, estetik iþlemlerde yetkinlik kriterlerinin gevþetilmesi, bu itibarýn ciddi þekilde zedelenmesine yol açacaktýr. Yetersiz eðitim almýþ kiþilerin bu iþlemleri gerçekleþtirmesi sonucu artacak komplikasyonlar, yalnýzca bireysel hasta maðduriyetlerine neden olmakla kalmayacak, ayný zamanda uluslararasý düzeyde ülkemizin saðlýk sektörüne olan güveni sarsacaktýr.

Saðlýk turizminde sürdürülebilir baþarý, yalnýzca yüksek kaliteli, güvenilir ve standartlara uygun hizmet sunumu ile mümkündür. Bu tür düzenlemeler, uluslararasý hastalarýn gözünde Türkiye’nin imajýný zayýflatma riski taþýmaktadýr. Ülkemizin marka deðerini ve uluslararasý güvenilirliðini korumak adýna, saðlýk turizmi alanýndaki uygulamalarýn yüksek standartlarda tutulmasý ve yalnýzca bu alanda uzmanlaþmýþ kiþiler tarafýndan gerçekleþtirilmesi kritik öneme sahiptir.

Saðlýk Bakanlýðý’na çaðrý

Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði’nin konuya iliþkin görüþ ve çözüm önerilerinin de aktarýldýðý toplantýnýn sonunda, hasta güvenliðini tehlikeye atan, saðlýk sisteminde dengesizlikler yaratan ve saðlýk turizmi açýsýndan ülkemize zarar verme potansiyeli taþýyan ilgili düzenlemenin acilen yeniden deðerlendirilmesi gerektiði vurgulandý.

Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði, bu tür düzenlemelerin planlanmasý ve güncellenmesi süreçlerinde her zaman Saðlýk Bakanlýðý ile iþ birliðine açýk olduklarýna dikkat çekerek, alanýnda uzmanlaþmýþ hekimlerin ve meslek örgütlerinin görüþleri alýnmadan yapýlan düzenlemelerin, yalnýzca halk saðlýðýný deðil, ayný zamanda mesleki standartlarý ve ülkemizin saðlýk sistemine olan güveni de olumsuz etkileyebileceðini belirtti.

Saðlýk Bakanlýðý ile birlikte hareket ederek halk saðlýðýný koruma ve mesleki standartlarý güçlendirmenin daha çok mümkün olduðuna ve daha etkin iþ birliði ve ortak hedeflerle, bu süreçten hep paydaþýn kazançlý çýkmasý hedefleniyor.

Kararýn gerekçesi nedir?

Baþkan Prof. Dr. Þükrü Yazar, Saðlýk Bakanlýðý’ný bu tür deðiþikliklerde ilgili uzmanlýk dernekleriyle istiþare etmeye, bilimsel ve etik deðerleri önceleyen düzenlemeler yapmaya ve etkin denetim mekanizmalarýný hayata geçirmeye davet ederek þunlarý söyledi:

“Bu yönetmelik deðiþikliðiyle uzmanlýk dýþý hekimlere, estetik iþlemler yapma yetkisi verilmesinin gerekçesini anlamakta güçlük çekiyoruz. Uzmanlýk dýþý hekimlere yetki verilmesi, genellikle olaðanüstü durumlarda, örneðin bir salgýn veya savaþ sýrasýnda acil ihtiyaçlarý karþýlamak üzere alýnan geçici bir önlemdir. Þu anda giriþimsel estetik iþlemler alanýnda nasýl bir acil ihtiyaç veya yetersizlik olduðu düþünülmüþtür ki böyle bir düzenleme yapýlmýþtýr? Saðlýk sistemini, hasta güvenliðini ve mesleki standartlarý tehdit eden bu kararýn gerekçesi þeffaf bir þekilde açýklanmalýdýr. Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði olarak, halk saðlýðýný koruma, mesleðimizin sýnýrlarýný savunma ve etik deðerleri güçlendirme yönündeki kararlýlýðýmýzý bir kez daha vurgulamak isteriz.”

 Bu sertifika programlarý 2008 tarihinden itibaren sertifika veya buna benzer yetki belgesine dayanýlarak unvanlarda "estetik" veya benzer anlama gelecek hiçbir ibare kullanýlamayacaðý, bu tip iþlemlerin de sadece ilgili alandaki doktor ve uzman doktorlar tarafýndan týbbi iþlem olarak yapýlabileceði gerekçesiyle sonlandýrýlmýþtýr.

TPRECD'ye dair

Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði (kýsa adý TPRECD), 1961 yýlýnda on beþ cerrah tarafýndan kurulmuþ, Türkiye’de plastik cerrahi alanýndaki mesleki çatý örgüttür. Dernek, plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi dalýnýn eðitimi, tanýtýlmasý ve ilerlemesi için gerekli çabayý sarf etmek, Türk Plastik Cerrahisi ile uluslararasý ilgili kurum ve kuruluþlar arasýnda iliþkileri düzenlemek, eþgüdümü saðlamak ve bu amaçlar doðrultusunda kendi kapsamýnda bulunan maksillofasiyal cerrahi, kraniofasiyal cerrahi, mikrocerrahi, el cerrahisi, travma cerrahisi, doðumsal bozukluklarýn cerrahisi, yanýklar, kanser cerrahisi ve estetik cerrahi gibi konularda eðitim yapmak, bilimsel ve klinik çalýþmalarý teþvik etmek, bilgi alýþveriþinin sürekli ve güncel olabilmesi için bilimsel toplantýlar, sempozyumlar düzenlemek için kurulmuþtur.

Dernek Baþkaný Prof. Dr. Þükrü YAZAR hakkýnda

1992’de Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi’nden mezun olan Prof. Dr. Þükrü Yazar, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi alanýndaki uzmanlýk eðitimini 2001’de Ýstanbul Üniversitesi, Cerrahpaþa Týp Fakültesi’nde tamamladý.

Ýhtisasý döneminde Ýngiltere Cambridge-Addenbrooke’s Hospital’da, Aylesbury-Stoke Mandeville Hospital’da ve Ýskoçya Glasgow’da bulunan Canniesburn Hospital’da Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi alanýnda eðitim aldý. Dr. Þükrü Yazar; Uzmanlýðý döneminde 2002-2004 yýllarý arasýnda Tayvan Taipei’de bulunan ve ‘Dünyanýn En Ýyi Mikrocerrahi Merkezi’ olarak anýlan Chang Gung Memorial Hospital’da iki yýl süreyle “Clinical Research Fellow - Klinik Araþtýrma Görevlisi” olarak çalýþtý.

Dr. Yazar; Aralýk 2007 yýlýnda Üniversiteler arasý kurulun yapmýþ olduðu sýnavý baþarý ile geçerek Doçentlik unvanýný almaya hak kazandý. Ayný yýl Aralýk 2007 de Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði'nin yaptýðý sýnavý baþarý ile geçerek Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneði Yeterlilik Belgesi’ni aldý.

Avrupa Plastik Cerrahi Birliði’nin (European Association of Plastic Surgeons) düzenlediði yeterlilik sýnavýný 2008 yýlýnda baþarýlý bir þekilde vererek Avrupa Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Birliði Yeterlilik Belgesi’ni (European Board of Plastic, Reconstructive and Aesthetic Surgery, EBOPRAS) almaya hak kazandý. 2011’de El Cerrahisi, 2012’de Aðýz, Yüz ve Çene Cerrahisi uzmanlýklarýný da alan Dr. Þükrü Yazar, 2013’te Profesörlük unvanýný almaya hak kazandý.