Her 100 çocuktan beşinde böbrek taşı sorunu görüldüğüne işaret eden Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Şafak Karaçay, çocuklar ve bebeklerin şikayetlerini söz edemediklerini belirterek genetik faktörlere ve beslenme biçimine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

Yetişkin hastalığı üzere görülen böbrek taşı sorunları çocuklarda da sık karşılaşılabilen meselelerden biri. Genetik faktörlerin değerli tesiri olduğu bilinen çocuklarda böbrek taşı oluşumlarının, bilhassa böbrek taşı jenerasyonunda bulunan ülkemiz açısından başka bir ehemmiyeti olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Şafak Karaçay, bahisle ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu. Bu sorunun yalnızca böbrekler olarak sonlandırılmaması gerektiğini üriner sistem olarak tanımlanan ve idrar yollarını da kapsayan toplayıcı sistemdeki tüm taş oluşumlarının bu kümede yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Şafak Karaçay, “Bebek ve çocuklarda böbrek taşı, sık gördüğümüz bir rahatsızlık. 100 çocuktan 5’inde görebildiğimiz kadar yüksek oranlarda saptayabiliyoruz” diye konuştu.

İdrar rengine dikkat!..

Çocuklar ve bebeklerin böbrekleriyle ilgili yaşadığı meseleleri dillendiremedikleri için vakit zaman fark edilmediğini ya da farklı meselelerle karıştırıldığını hatırlatan Doç. Dr. Karaçay, dikkat edilmesi gereken belirtiler konusunda şunları anlattı: “Özellikle bebeklik devrinde, bebekte huzursuzluk, kabızlık ya da ağlama nöbetlerinde böbrek taşından kuşku duyuluyor. Sonuçta bebekte bu belirtilerle kendini gösterebilen yüzlerce sebep olabilse de bunlardan bir adedinin de böbrek taşı ya da üriner sistem sorunu olduğu göz önünde bulundurulmalı. Buna bağlı olarak gerekli laboratuvar incelemelerin yapılması gerekir. Daha büyük olan ve ağrılarını tanım edebilen çocuklarda ise ağrı, idrarda kırmızı ya da pembe renk değişiklikleri, hematüri dediğimiz idrarda kan hücrelerinin görülmesi üzere durumlar uyarıcı olmalı. Bu durumda da idrar analizi ve ultrason tanıyı koymada yardımcı olacaktır.”

6 milimin üstüne cerrahi uygulama

Doç. Dr. Şafak Karaçay, çocuklarda görülen böbrek taşlarının tedavi yolları hakkında şu bilgileri verdi: “Taşın boyutu 5- 6 milimetrenin üstüne çıkan çocuklarda artık cerrahi teşebbüsü yapmak gerekiyor. Zira bu taşların idrar yollarından resen düşmesi pek mümkün değil. Son yıllarda çocuklarda eskiye kıyasla çok daha fazla kapalı usuller kelam konusu. Cerrahiyle idrar yollarına endoskopik teknikle girip, lazerle taşları parçalamak ya dışardan çok küçük bir kesi yaparak böbreğe ulaşarak lazerle taşı parçalayıp düşmesini sağlamak mümkün. Çok daha büyük taşlarda ise uygun olan olaylarda, ESWL dediğimiz solar ses dalgalarının kullanılarak bu böbrek taşlarının kırılması da tercih edilen bir metot. ”

En kıymetli nokta şüphelenmek

Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak bulguların çok geç fark edilebileceği, bu durumda da kronik böbrek yetmezliğine kadar gidebilen sonuçlarla karşılaşılabildiğini söyleyen Doç. Dr. Şafak Karaçay, kelamlarına şöyle devam etti: “Gecikmeyle gelen bu çocuklarda tıkanıklık nedeniyle teşebbüs yapmak bir ölçü zorlaşıyor. Vakit içerisinde de bu tıkanıklığın fark edilmediği durumlarda etkilenen böbreğin işlev kaybı görülebiliyor. Hatta hastalar böbrek işlev bozukluğu, kronik böbrek yetmezlikleri üzere sonuçlarla karşımıza gelebiliyor. “Bu durumların önüne geçmek ve erken teşhis için en kıymetli nokta şüphelenmek” diye konuşan Doç. Dr. Şafak Karaçay, “Şüphelenildiğinde yanlışsız testleri yapmak, tanıyı koymak ve bir an evvel tedavi için gerekli adımları atmak gerekiyor” dedi.

Yüzde 35 genetik faktörler tesirli

Genetik faktörlerin çocuklarda üriner sistem taşlarının oluşumunda da en kıymetli risk faktörlerinden birini oluşturduğuna işaret eden Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Şafak Karaçay, kelamlarına şöyle devam etti: “Genetik faktörler yaklaşık yüzde 30-35 civarında tesirli olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bilhassa ebeveynlerinde taş hikayesi olan çocukların ve bebeklerin kesinlikle taramaya alınması gerekir. Elbette genetik tek nedeni oluşturmuyor. Artık çevresel faktörler de çok kıymetli yerlere gelmeye başladı. Yediklerimiz, içtiklerimiz, tükettiklerimiz ve çocuklarımıza yedirdiklerimiz de bu meselede tesirli faktörler. Bilhassa früktoz tüketimi fazla olan, asit içeriği yüksek içecekleri, abur cubur üzere atıştırmalıkları, lifsiz meyve sularını fazla tüketen, günlük su tüketimi ölçüsü az olan ve hareketsiz olan çocuklarda bu problemleri çok daha sık görüyoruz. Bu yüzden hem genetikten şüphelenmek hem de beslenme formuna dikkat etmek gerekiyor.”